Antwerpse burcht aan de Scheldekaaien na 140 jaar terug aan het licht

Een laatste kans om het verleden te ontdekken

Als Mechelaar is het zoeken naar archeologische vondsten mij niet onbekend in onze historische centrumstad. En net daarom greep ik op Pinksterzondag na een bezoek aan het Tramfeest, de kans om als blogger en vlogger een kijkje te nemen in het Antwerpen van de 9e tot de 12e eeuw en de rijke geschiedenis van deze bijzondere plek te ervaren bij de archeologische opgravingen van De Burcht.

Bij het binnenstappen van de site werden we vriendelijk onthaald door de hoofd archeoloog. Aan de hand van tekeningen, plannetjes en foto’s werden we geïnformeerd van wat we tijdens onze rondgang te zien zouden krijgen. Ondanks de drukte gingen deze mensen geen enkele vraag uit de weg. Alvast respect voor datgene wat ik denk toch de meeste archeologen hier aan het werk, dit volledig vrijwillig doen maar met veel passie.

Antwerpse Burcht geeft zich bloot op Archeologiedagen

Het archeologisch onderzoek aan de burcht-site geeft inwoners en bezoekers een glimp van het verleden van Antwerpen, en de belangrijke rol die de burcht speelde in de geschiedenis van de stad. Tijdens het Pinksterweekend was het de laatste gelegenheid voor het grote publiek om deze unieke ontdekkingen te aanschouwen voordat de heraanleg van de Scheldekaaien opnieuw van start gaan. 

Schipperskwartier en Centrum: Een historisch juweel in de heraanleg van de Scheldekaaien

De Scheldekaaien kennen de komende jaren een grootschalige heraanleg. Eén van de zones die volledig vernieuwd zal worden, is het Schipperskwartier en Centrum, gelegen in het historische hart van Antwerpen. Deze heraanleg biedt een unieke kans om de oudste delen van de stad terug aan het licht te brengen, waardoor het verleden van Antwerpen nog beter kan worden begrepen en geïntegreerd in de toekomstige ontwikkeling van de stad. 

Onderzoek naar de Antwerpse burcht onthult eeuwenoude geheimen

Stadsarcheologen zijn momenteel druk bezig met het onderzoeken van de ondergrondse resten van de middeleeuwse burcht onder de Noorderhangar. Dit onderzoek maakt deel uit van de heraanleg van de Scheldekaaien, waarbij het ontwerp voor het centrale gedeelte opnieuw wordt vormgegeven. De archeologen hebben al ontdekt dat de ondergrondse resten onder andere bestaan uit de burchtmuur, de verdwenen houten bewoning binnen de burcht en de parochiekerk Sint-Walburgis. Uiteraard stoppen de opgravingen hier niet want er zal nog dieper gegraven worden met de hoop dat er nog meer leerrijke ontdekkingen boven water zullen komen. (Lees verder onder de foto’s)

Nu de staat van de archeologische overblijfselen bekend is, staat de volgende fase van het ontwerponderzoek centraal: hoe kunnen de burchtmuur, de vierschaar en de muren van de Sint-Walburgiskerk geïntegreerd worden in het toekomstige ontwerp van dit deel van de Scheldekaaien? Deze waardevolle overblijfselen zullen een versterkend element worden en bijdragen aan het behoud van het historische erfgoed van Antwerpen.

Op sociale media lees ik vragen of er een mogelijkheid is om de opgravingen te bedekken met een glasplaat zodat deze altijd te bezoeken zijn. Dit blijkt echter niet mogelijk te zijn omdat het hout van de woningen jaren is blootgesteld geweest aan water wanneer bijvoorbeeld de Schelde uit zijn oevers trad. Bedekken met glas zou ook geen oplossing zijn omdat dit teveel condensatie zou veroorzaken en dus ook niet gunstig voor het al beschadigde hout van de toenmalige woningen. Ergens kan ik daar wel de gedachte mee dragen. Ook bij ons in Mechelen hebben we hetzelfde probleem met de Vlietenkelder die na heel wat inspanningen en investeringen niet droog te krijgen is.

Kortom, het onderzoek naar de oudste geschiedenis van Antwerpen onder de afdaken van het Noorderterras heeft ons allemaal waardevolle inzichten gegeven in het verleden van de stad. De integratie van deze uit de 9e tot de 12e eeuw historische vondsten in het toekomstige ontwerp zal bijdragen aan het behoud van het cultureel erfgoed van Antwerpen.

De opkomst van de Antwerpse burcht: een militaire schakel in het verleden

Ruim 1000 jaar geleden ontstond er langs de oevers van de Schelde een kleine nederzetting bij het huidige Het Steen. Wat begon als een bescheiden gemeenschap groeide uit tot een belangrijke en goed versterkte stad. Binnen de muren van de stad ontstonden levendige straatjes met houten huizen, vormend de vroegste kern van Antwerpen. De imposante burcht werd het hart van de stad, biedend bescherming en bevorderend de bloei van handel en cultuur. Dankzij haar strategische ligging aan de Schelde groeide Antwerpen uit tot een belangrijk handelsknooppunt en symbool van macht en veiligheid.

Integratie van historische vondsten in het toekomstige ontwerp

Nu de bewaringstoestand van de archeologische vondsten bekend is, staat de volgende fase van het ontwerponderzoek centraal: hoe kunnen de burchtmuur, de vierschaar en de muren van de Sint-Walburgiskerk geïntegreerd worden in het toekomstige ontwerp van dit deel van de Scheldekaaien? Door deze waardevolle overblijfselen te integreren, kunnen ze een versterkend element worden en bijdragen aan het behoud van het historische erfgoed van Antwerpen.

Dat de Antwerpenaars benieuwd zijn naar het verleden van hun stad, dat was me duidelijk toen ik de archeologische site betrad. Op mijn facebookpagina kan u nog meer foto’s bekijken. Meer info www.archeologiescheldekaaien.be

Tekst en foto’s Verschueren Eddy voor Traveltopper
Heb jij mijn YouTube kanaal al ontdekt ? Doe het vandaag nog ! Klik op deze link https://www.youtube.com/traveltoppereu